سوال: اعتكاف يعني چه ؟
پاسخ: اعتكاف ماندن در مسجد است به قصد عبادت.

سوال: وقت نيت تا چه موقع است؟
پاسخ: وقت نيت قبل از اذان صبح است
توضيح : وقت نيت تا اذان صحيح است به اين معني كه بعد از اذان نيت فايده¬اي ندارد و اگر تا اذان كسي شرايط را فراهم نكرد نمي¬تواند نيت كند ولي اگر شب به مسجد وارد شده مي¬تواند از همان موقع نيت كند و اگر كسي تا اذان صبح به مسجد نرسيد آن روز را نمي¬تواند نيت اعتکاف كند مگر شب را در مسجد نيت اعتکاف كرده و موقع اذان براي عذري مثل وضوی نماز صبح بيرون از مسجد بوده است.

سوال: آيا اعتكاف به نيابت از ديگران صحيح است ؟

سوال: اعتكاف از طرف خود و كساني كه از دنيا رفتهاند صحيح ميباشد و در اينكه به نيابت از زنده صحيح است يا نه؟
: الف) صحيح است ولي بهتر آن است كه رجاء بجا آورد ( امام و اراكي و فاضل و مكارم)
ب) در آن اشكال است و رجاء مانع ندارد. (خويي و سيستاني و تبريزي )

شرائط:
سؤال: شرايط اعتكاف را بيان فرماييد ؟
جواب: 1- ايمان
2- عقل
3- نيت قربت
4- روزه
5- كمتر از سه روز نباشد.
6- درمساجد چهارگانه يا مسجد جامع باشد.
7- اجازه شوهر نسبت به زن و پدر نسبت به فرزند.
8-خارج نشدن از مسجد.
9- معتکف محرّمات اعتکاف را ترک نماید.
توضيح: تمام اين موارد توضيحاتي دارد كه در ضمن سؤال به بعضي از آنها اشاره ميشود.

سوال: اعتكاف در چه مكانهايي صحيح است ؟
پاسخ: اكثر مراجع ميفرمايند اعتكاف در مسجد جامع صحيح ميباشد.

سوال: مقصود ازمسجد جامع چيست ؟
پاسخ: مقام معظم رهبري: مسجد جامع مسجدي است که در شهر براي اجتماع همه اهل شهر بنا شده است بدون اين که اختصاص به گروه و قشر خاصي داشته باشد.
آیت الله سیستانی: مراد از مسجد جامع، مسجدی است كه اختصاص به محلّه يا منطقه خاص يا گروه خاصّی نداشته باشد و محلّ اجتماع و رفت و آمد مردم مناطق و محلّات مختلف شهر باشد.


اعتكاف مسافر
سوال: آيا اعتكاف از مسافري كه نمازش شكسته است صحيح است ؟
پاسخ: در شرايط صحت اعتكاف آمده، چهارم از شرايط آن روزه است و بدون روزه اعتكاف صحيح نيست، بنابراين كسی كه شرعاً نمی‌تواند روزه بگيرد مانند مسافری كه قصد اقامه ده روز نکرده و نمازش شکسته است، ، اعتكافش صحيح نيست.
توضيح : مسافري كه نمازش شكسته است در چند صورت روزه او صحيح است:
الف)كسي كه در وطن نذر كرده براي خدا بر من است كه سه روز معیّن مثل 11 و 12 و 13 رجب در سفر روزه بگيرم.
ب)كسي كه نذر كرده براي خدا بر من است كه سه روز معیّن 11 و 12 و 13 رجب را چه در وطن باشم و چه در سفر روزه بگيرم .
شایان ذکر است فرد نذر کننده باید سایر شرایط شرعی صحت نذر را رعایت کرده باشد.

سوال: آيا در خود سفر هم ميشود نذر كرد يا نه ؟
پاسخ: الف) جايز نيست. (مشهور مراجع)
ب) جايز است. (آيات عظام: بهجت و زنجاني و سيستاني و تبريزي )

سوال: آيا ميشود روزههاي قضاي خود را ايام اعتكاف نيت كرد يا بايد روزه براي اعتكاف باشد؟
پاسخ: جايز است.

سوال: آيا در ايام اعتكاف ميشود از مسجد خارج شد ؟
پاسخ: از شرايط اعتكاف ماندن در مسجد در ايام اعتكاف است پس اگر خارج شود عمداً براي غير مواردی كه اجازه داده شده اعتکاف باطل ميشود.
توضيح: در چند مورد خارج شدن مانع ندارد، ملاک کلّي آن براي كاري است كه از جهت عقل يا شرع يا عادت، ضروري به نظر مي¬رسد و چاره¬ای از انجام آن نیست كه از اين قبيل است رفتن به دستشویي یا خروج براي وضو یا غسل واجب.

سوال: آيا قطع اعتكاف جايز است ؟
پاسخ: جايز است قطع اعتكاف مستحبي در دو روز اول و بعد از آن اعتکاف واجب ميشود و قطع آن جايز نيست امّا اگر اعتكافش نذر معيّن است قطع آن جايز نيست و اگر نذر معين نباشد حکم آن مثل اعتکاف مستحبي ميباشد.
توضيح قطع اعتكاف :
1.در موارد ذیل جايز است :
الف) در دو روز اول اعتكاف مستحبي .
ب) در دو روز اول اعتكاف نذري غير معيّن .
ج) در صورتي كه شرط رجوع و انصراف از اعتکاف در موقع نيت اعتکاف كرده است.
2.در موارد ذیل جايز نيست:
الف) بعد از دور روز اول مستحبي .
ب) در نذري معين مثلاً نذر كرده اعتكاف 11 و 12 و 13 ماه را كه نمي¬شود آنرا قطع كرد .

سوال: آيا مي¬شود در هنگام نيت اعتکاف شرط كند كه اگر مشکلی پيش آمد اعتكاف را رها كند؟
پاسخ: بلی، جايز است براي معتكف، ابتدای نيت اعتکاف شرط كند كه اگر عذری پيش آمد اعتكاف را رها كند حتي در روز سوم.

سوال: آيا در اعتكاف زن اجازه شوهر لازم است ؟
پاسخ: اگر منافي با حق شوهر باشد بايد اجازه بگيرد.

سوال:آیا در اعتکاف فرزند، اذن از والدین لازم است؟
پاسخ: در صورتی كه اعتكاف موجب آزار و اذيّت والدين باشد و این اذیت، ناشی از شفقت و دلسوزی باشد، اذن فرزند از آنان لازم است واگر موجب اذيّت آنان نباشد، احتياط مستحب است اجازه بگيرد.

سوال: آيا براي تهيه غذا یا آشامیدنی یا سایر حوائج اعتکاف ميشود از مسجد خارج شد ؟
پاسخ: چنانچه بتواند كسي را براي اين كارها بگمارد خودش نمي¬تواند از مسجد خارج شود و آنها را انجام دهد و در غير اين صورت به مقدار ضرورت مي¬تواند از مسجد خارج شود و بعد از كار فوراً به مسجد برگردد .

سوال: آيا زن مي تواند به جهت شرکت در اعتكاف قرص بخورد تا عادت نشود ؟
پاسخ: بلي مي¬تواند و مصرف قرص براي ¬جلوگيري از عادت ماهانه اگر ضرر قابل توجّهی نداشته باشد مانع ندارد.

سوال: اگر كسي براي عذري خارج شود و خروج او آنقدر طول بكشد كه صورت اعتكاف محو شود تكليف چيست ؟
پاسخ: اعتكاف باطل مي شود هر چند خروج از روی اضطرار باشد.


محرمات اعتکاف:
سوال: محرمات اعتكاف را نام ببريد: (چه چيزهاي بر شخص اعتكاف كننده حرام ميشود؟)
پاسخ:

1- مسائل جنسي با همسر أعمّ از جماع يا لمس يا بوسيدن به شهوت.
2- استمناء به احتياط واجب.
3- بوييدن بوي خوش و عطر و همچنين بوييدن گياه خوشبو به قصد لذّت.
4- خريد و فروش غير ضروري.
5- مجادله با ديگري به منظور غلبه و اظهار فضل .

سوال: آيا چيزهايي كه بر معتكف حرام است اعتكاف را هم باطل ميكند؟ چند چيز اعتكاف را باطل ميكند؟
پاسخ: جمعی از فقهاء فرمودهاندآنچه بر معتكف گفته شد حرام است اگر انجام شود مبطل اعتکاف نیز است (البته بعضي طبق فتوا و بعضي از آنها چيزهايي است كه روزه را باطل ميكند و اگر در روز انجام شود چون روزه باطل ميشود موجب بطلان اعتكاف هم ميگردد.)

سوال: كفاره باطل كردن اعتكاف چيست ؟
پاسخ: اگر معتکف اعتكاف واجب را با جماع و آمیزش عمداً باطل كند، چه در روز باشد یا شب، كفّاره واجب می‌شود و در ساير محرّمات، كفّاره ندارد هرچند احتياط مستحب است کفاره بدهد.

كفّاره بطلان اعتكاف، همانند كفّاره ماه مبارك رمضان است كه فرد مخيّر است شصت روز را روزه بگيرد يا شصت فقير را طعام بدهد، هر چند احتياط استحبابی مراعات كفّاره مرتّبه است يعنی شصت روز روزه بگيرد و اگر نتوانست شصت فقير را طعام دهد.